Κατερίνα Δαφέρμου
27/04/2022
Η Ντιάνα Μαρκάκη άντλησε έμπνευση για τη δημιουργία του Boardroom από ένα απλό ερώτημα. «Πως θα μπορούσα να χτίσω μια επιτυχημένη καριέρα σε διοικητικά συμβούλια»;
Πρόκειται για οργανισμό που στηρίζει γυναίκες υψηλόβαθμα στελέχη. «Με μορφή “one-stop-shop”, το The Boardroom συγκεντρώνει όλα όσα χρειάζεται ένα υψηλόβαθμο στέλεχος για να εξελιχθεί σε επιτυχημένο μέλος ΔΣ», διευκρινίζει η Ντιάνα Μαρκάκη.
Ένας ζωντανός αγωγός που διοχετεύει εν δυνάμει ηγετικές φυσιογνωμίες σε διοικητικά συμβούλια. Στους κόλπους του Boardroom συμμετέχουν γυναίκες με εμφανή επιρροή και πρωτοποριακή δράση στον κλάδο τους.
Ραγδαία εξέλιξη
Το The Boardroom ιδρύθηκε πρώτα στη Ζυρίχη το 2021. Μέσα σε ένα χρόνο κατάφερε να αριθμεί πάνω από εκατό μέλη, C-level και ExCom level επιπέδου γυναίκες από τις μεγαλύτερες εταιρείες διεθνώς.
Έκτοτε επεκτείνεται σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα αναμένεται να εγκαινιαστεί τον Οκτώβριο 2022.
Το the Boardroom δέχεται μέλη μόνο κατόπιν πρόσκλησης ή υποψηφιότητας. Το προφίλ των υποψήφιων μελών και των υψηλόβαθμων στελεχών που υποστηρίζουν επίσημα την πρωτοβουλία εξετάζεται προσεκτικά από ανεξάρτητο Admissions Committee.
Αυτή η ανεξάρτητη και αδιάβλητη επιτροπή υποψηφίων ελέγχει ότι πληρούνται ορισμένα προσυμφωνημένα κριτήρια. Κυρίως, επαγγελματική εμπειρία, ποικιλομορφία δεξιοτήτων, τεχνογνωσία, κλαδική εξειδίκευση.
«Ο στόχος μου είναι να δημιουργήσω συμβούλια που αντανακλούν τους πελάτες των εταιρειών μας και τις σύγχρονες κοινωνίες μας», δηλώνει η Ντιάνα Μαρκάκη.
Μοναδικότητα: Η αρνητική έννοια
Ειδικά στην εύπορη Ελβετία η ανισότητα παραμένει εμφανής. Το 65% των ελβετικών εταιρειών δεν συμπεριλαμβάνει γυναίκες στα διοικητικά τους συμβούλια. Και σε όποια συμμετέχουν, οι γυναίκες καλύπτουν μόνο το 12 με 15% της σύνθεσής τους. Αυτό σημαίνει ότι οι περισσότερες γυναίκες στην Ελβετία λειτουργούν ως μοναδικοί παίκτες στην ανδροκρατούμενη σκακιέρα.
Πράγμα που οδήγησε την Ντιάνα Μαρκάκη στην επινόηση του όρου Onlys και την επιθυμία να ανατρέψει αυτήν την κατάσταση μοναδικότητας (Onliness) ή μοναχικότητας, σε ελεύθερη μετάφραση. «Δεν χρειάζεται να το κάνετε πια μόνες σας. Για αυτό ίδρυσα το Boardroom», εξηγεί η Ντιάνα Μαρκάκη.
Προσοχή στο περιβάλλον
Εκείνη βέβαια δεν σκαρφάλωσε ως την κορυφή τυχαία. Αποφοίτησε από τη Νομική Αθηνών και ύστερα από το Harvard Business School. Η Ντιάνα Μαρκάκη παραμένει υψηλόβαθμο στέλεχος στη βιομηχανία ενέργειας με ιδιαίτερη εμπειρία σε θέματα συγχωνεύσεων, εξαγορών και εταιρικής διακυβέρνησης.
Υπηρέτησε στο διοικητικό συμβούλιο του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ ενώ είναι διορισμένη στο διοικητικό συμβούλιο της 5G Ventures, που διαχειρίζεται το Phaistos Fund (επενδύει σε εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης εφαρμογών 5G). Παραμένει επίσης εταίρος στη διεθνή εταιρεία εταιρικών χρηματοδοτήσεων Venero Capital Advisors.
Ύστερα, καλλιέργησε και η ίδια ηγετικά χαρακτηριστικά για να διακριθεί στον απαιτητικό στίβο. «Σκληρή δουλειά, επιμονή και πίστη στον εαυτό μου, που στηρίζονταν στη συνεχή προσπάθεια για την κατάρτισή μου και κατανόηση των γνωστικών πεδίων που συναντούσα», εξηγεί η ίδια. «Και πάντα φρόντιζα να περιστοιχίζομαι από ανθρώπους που ήταν καλύτεροι και πιο επιτυχημένοι από εμένα, αλλά πίστευαν στις δυνατότητες και προοπτικές μου, ακόμα κι όταν εγώ δεν το είχα διακρίνει».
Ρόλος προσφοράς και καθήκοντος
Η προσωπική της εμπειρία οδήγησε στην ίδρυση του The Boardroom. «Γεννήθηκε μέσα από μια προσωπική προσπάθεια να βρω λύση σε ένα δικό μου πρόβλημα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, πως θα μπορούσα να χτίσω μια επιτυχημένη καριέρα σε διοικητικά συμβούλια». Στοχεύει στον επαγγελματισμό των διοικητικών συμβουλίων. Η συμμετοχή σε αυτά πρέπει να θεωρείται όχι τίτλος τιμής ή αυτονόητο δικαίωμα αλλά «ρόλος ουσιαστικής συμμετοχής, προσφοράς και καθήκοντος», επισημαίνει η Ντιάνα Μαρκάκη.
Ανατροπή απαρχαιωμένων αντιλήψεων
«Με τη συνεχή προετοιμασία, υποστήριξη και διορισμό ικανών γυναικών σε διοικητικά συμβούλια εταιρειών, πιστεύουμε ότι θα καταρριφθεί η απαρχαιωμένη αντίληψη ότι ο λόγος για τον οποίο δεν έχουμε πολλές γυναίκες σε ανώτατες διοικητικές θέσεις, είναι επειδή δεν υπάρχουν αρκετές με τα κατάλληλα προσόντα».
Τα εξαιρετικά μέλη του the Boardroom (όπως έδειξε το παράδειγμα της Ελβετίας) αποδεικνύουν ότι υπάρχουν ικανές γυναίκες με υψηλή κατάρτιση. «Πρόσωπα που όχι μόνο έχουν την εμπειρία και την τεχνογνωσία, αλλά είναι διατεθειμένες και έχουν το χρόνο να καταλάβουν θέσεις σε Διοικητικά Συμβούλια, να συνεισφέρουν με την εμπειρία τους στην στρατηγική ανάπτυξη των εταιριών».
Να εορταστεί η μοναδικότητα
Ορισμένοι αντιτείνουν ότι κατηγοριοποιήσεις όπως «γυναικεία επιχειρηματικότητα», αυτομάτως υπονοούν διαφορετικότητα, κατά βάθος υποτίμηση. Η Ντιάνα Μαρκάκη υπογραμμίζει ότι πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του το πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιούνται οι όροι αυτοί, και από ποιόν.
«Για παράδειγμα, οι γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις παραμένουν η εξαίρεση. Εκείνες οι λίγες που φτάνουν στην κορυφή, συχνά αποκαλούνται “γυναίκα CEO ή μέλος ΔΣ”, προκειμένου να υπογραμμιστεί, ακόμα και να εορταστεί, αυτή η μοναδικότητα». Mε την έννοια ότι κατάφεραν να υπερπηδήσουν τα συστημικά εμπόδια και τις διακρίσεις.
Επιπλέον, αδικίες, φαινόμενα περιθωριοποίησης, υπόγεια επιθετικότητα, μπούλινγκ, παραμένουν κλασικά φαινόμενα στον ανδροκρατούμενο χώρο των ΔΣ. «Είναι όμως υποχρέωση όλων μας να σταθούμε ενάντια σε τέτοιες συμπεριφορές. Να προστατεύουμε τους αδύναμους και να δίνουμε πάντα το σωστό παράδειγμα». «Ελπίζω, στο άμεσο μέλλον, οι γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις να μην αποτελούμε πλέον την εξαίρεση, ώστε οι διακρίσεις μεταξύ των δυο φύλων, οι οποίες δυστυχώς, έστω και υποσυνείδητα, συνεχίζουν να μας διχάζουν, να μην έχουν λόγο ύπαρξης».
Από γυναίκα προς γυναίκα
Ωστόσο, ο σεξισμός δεν εκφράζεται μόνο μέσα σε ανδροκρατούμενο περιβάλλοντα. Πολλές επαγγελματίες έχουν δηλώσει ότι τη μεγαλύτερη εχθρικότατα την έχουν βιώσει από άλλες γυναίκες.
«Υπάρχουν, δυστυχώς, κάποιες τέτοιες περιπτώσεις, οι οποίες προσωπικά με θλίβουν ιδιαίτερα», δηλώνει η Ντιάνα Μαρκάκη. «Καταλαβαίνω, όμως, ότι πολλές φορές τέτοιες συμπεριφορές οφείλονται σε δυσάρεστα βιώματα. Υπάρχουν γυναίκες οι οποίες είχαν πολύ δύσκολη πορεία προς την κορυφή, με πολλές θυσίες, διακρίσεις, και συνεχή αγώνα ενάντια στον σεξισμό, τις υποσυνείδητες προκαταλήψεις και τα στερεότυπα. Η διαχείριση τέτοιων εμπειριών δεν είναι πάντα εύκολη».
Αντανάκλαση πραγματικότητας
Τα διοικητικά συμβούλια βέβαια παραμένουν μικρόκοσμοι «πολιτικής» ή της ευρύτερης κοινωνίας. «Τουλάχιστον πρέπει να είναι, τα διοικητικά συμβούλια αναπαράσταση της κοινωνίας στην οποία ζούμε, των πελατών που εξυπηρετούμε, και των εργαζομένων που απασχολούμε», παρατηρεί η Ντιάνα Μαρκάκη. «Αυτό ακριβώς είναι που καταδεικνύει την σπουδαιότητα της ποικιλομορφίας, η οποία φυσικά δεν περιορίζεται μόνο στο φύλο».
Advisory board με ποικιλομορφία
Η συμβουλευτική επιτροπή (advisory board) του Boardroom αντανακλά τις φιλοδοξίες του οργανισμού. Με εξαιρετικά δυναμικό ανθρώπινο δυναμικό. «Θέλαμε να συγκεντρώσουμε εκπροσώπους από την οικονομική, ακαδημαϊκή και επιχειρηματική κοινότητα της χώρας, προκειμένου να γίνουν αρωγοί στην επίτευξη των στόχων μας», επισημαίνει η Ντιάνα Μαρκάκη, «Τη βελτίωση δηλαδή της εταιρικής διακυβέρνησης και της ποικιλομορφίας και ένταξης σε επίπεδο διοικητικών συμβουλίων».
Και συμπληρώνει: «Είμαι πολύ ευτυχής που καταφέραμε να έχουμε στο δυναμικό μας τόσες σημαντικές προσωπικότητες με διαφορετικές γνώσεις και εμπειρίες, που μας στηρίζουν θερμά σε κάθε βήμα της πορείας μας».
Επιμονή
Μόνο λοιπόν ο φόβος «της διαφορετικότητας, του καινούργιου, της αλλαγής, της μη πεπατημένης οδού», μπορεί να αναχαιτίσει τις προσπάθειες του The Boardroom. Η Ντιάνα Μαρκάκη θεωρεί ότι η νέα γενιά πρέπει να ανδρωθεί με «την απαιτούμενη επιμονή, ώστε να μην απογοητευτεί από τις αποτυχίες της προηγούμενης γενιάς και να μην τα παρατήσει».
Ένα κορίτσι δηλαδή που ξεκινάει με αντίξοες συνθήκες αλλά ονειρεύεται να γίνει δικηγόρος και να αλλάξει τον κόσμο μέσα από διοικητικά συμβούλια ή την πολιτική σκηνή πρέπει να διατηρήσει «στόχευση, σκληρή δουλειά και επιμονή», επιμένει η ιδρύτρια του The Boardroom.
«Γιατί τίποτα δεν χαρίζεται σε κανέναν, είτε αυτός είναι άντρας είτε γυναίκα».